Παρασκευή 31 Ιουλίου 2009

Η απολάξευση της αλήθειας

Από την ημέρα της απάλειψης (στην Ελλάδα πάντα χρησιμοποιούμε παράπλευρες έννοιες, για να αποφεύγονται οι παράπλευρες απώλειες!), των “σκανδαλιστικών” και “διχαστικών” (σύμφωνα με το σκεπτικό των εμπλεκομένων μερών: «Το μουσείο δεν διχάζει ούτε σκανδαλίζει». Δήλωση κ. Αντώνη Σαμαρά, εφ, “ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ”, Παρασκευή 24 Ιουλίου 2009) σκηνών από το βίντεο του κ. Κώστα Γαβρά, προσπαθούσα να θυμηθώ, και από πού αλλού είχα αντλήσει τη σχετική πληροφορία, που απέδιδε ακριβώς την απολαξευμένη σκηνή του εν λόγω βίντεο.
Το σίγουρο ήταν ότι δεν ήταν μια οπτικοποιημένη πληροφορία. Κάπου το είχα διαβάσει. Έτσι, πήρα τη μεγάλη απόφαση να αναρριχηθώ στο πατάρι και να ψάξω στις “κούτες με τους θησαυρούς” Εκεί, λοιπόν, ανάμεσα στα παλαιά προγράμματα του π. Λ. (πριν Λούκου), Φεστιβάλ Αθηνών, τα πολύτιμα τεύχη του περιοδικού “TΕΤΑΡΤΟ”, του Μάνου Χατζιδάκι και σε ένα σωρό άλλα ενδιαφέροντα έντυπα του περιοδικού τύπου, βρήκα την πηγή της πληροφόρησης μου.
Το 4ο τεύχος ( Δεκέμβριος 1997) του Ενημερωτικού Δελτίου της ένωσης των Φίλων της Ακροπόλεως, το ΑΝΘΕΜΙΟΝ. Στο άρθρο DISJECTA MEMBRA. Η ΔΙΑΡΠΑΓΗ ΚΑΙ Η ΔΙΑΣΠΟΡΑ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΤΗΣ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ, του έφορου Ακρόπολης και αναπληρωτή διευθυντή του Μουσείου, κ. Αλέξανδρου Μάντη, που περιέχεται στο εν λόγω δελτίο, μεταξύ των άλλων, διαβάζουμε και τα εξής, άκρως κατατοπιστικά, πάνω στο επίμαχο θέμα:
<<… Αξιομνημόνευτη και σοβαρή δοκιμασία υπέστησαν τα μνημεία της Ακρόπολης στα χέρια των Χριστιανών. Στο φανατισμό τους οφείλεται η βάρβαρη απολάξευση των μετοπών τριών πλευρών του Παρθενώνα, της ανατολικής, της βόρειας και της δυτικής, η καθαίρεση των εναετίων γλυπτών του μέσου του ανατολικού αετώματος, για την εξασφάλιση του απαραίτητου φωτισμού της αψίδας κατά την μετατροπή του Παρθενώνα σε χριστιανική εκκλησία (5ος-6ος μ. Χ. αι.)…>>
Από την περιγραφή αυτή προκύπτει, ότι ο κ. Γαβράς δεν έκανε τίποτα λιγότερο ή περισσότερο, από το να καταγράψει, ως έχουν, τα συγκεκριμένα ιστορικά γεγονότα, που στην ουσία δεν αμφισβητούνται από κανένα. Το μόνο ακούσιο “λάθος “ του είναι, ότι ζώντας τόσα χρόνια στο εξωτερικό, έχει λησμονήσει πως σε μας τους Έλληνες αρέσει να πορευόμαστε και να βολευόμαστε με “αληθινά ψέματα και ψεύτικες αλήθειες”!
Βέβαια, ουδέν κακόν αμιγές καλού! Αυτή η αψυχολόγητη ενέργεια, της απολάξευσης της εικόνας , που δικαιολογημένα προκάλεσε τόσο θόρυβο, είχε σαν αποτέλεσμα την πληροφόρηση του κόσμου, για τους βανδαλισμούς των αρχαίων μνημείων. Πιστεύω, πως θα φροντίσει, ΤΩΡΑ, όλος αυτός ο κόσμος, που είχε παντελή άγνοια (σαφώς, όχι από δική του υπαιτιότητα)των ιστορικών αυτών πληροφοριών, να μάθει και για το γκρέμισμα και την καταστροφή και άλλων ναών, πέραν του Παρθενώνα. Την μετατροπή σε οικοδομικά υλικά (ασβέστη), όσων μαρμάρων και κιονόκρανων δεν είχαν την τύχη, να εντοιχιστούν στους ναούς της νέας θρησκείας. Καθώς και για την άσκηση στη σκοποβολή, των νεαρών βλαστών της αστικής αθηναϊκής κοινωνίας του 1860, επί της λεοντοκεφαλής που είχε απομείνει στη βορειανατολική γωνιά του Παρθενώνα, κατά τον εορτασμό της Αναστάσεως (ΜΑΝΟΛΗΣ ΚΟΡΡΕΣ, εφ. “ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ”, Παρασκευή 31 Ιουλίου 2009).
Οι θέσεις του εκκλησιαστικού ιερατείου, στα θέματα της προσωπικής ελευθερίας του ατόμου, είναι και γνωστές και αμετακίνητες. Όπως και η ενδοτικότητα του επίσημου κράτους, στις αντιδεοντολογικές απαιτήσεις τούτων των εκκλησιαστικών κύκλων. Η συνεργασία τους στηρίζεται στη γνωστή μέθοδο «Τα ένα χέρι νίβει το άλλο και τα δυο το πρόσωπο»! Αν και τώρα τελευταία θα τους ταίριαζε «Κράτα με να σε κρατώ, να ανεβούμε το βουνό»! Για τούτο και δεν χρειάζεται να ασχοληθεί κανείς περισσότερο μαζί τους.
Το νέο Μουσείο της Ακρόπολης, όμως, κατά την ταπεινή μου άποψη, θα πρέπει να αποφεύγει τέτοια “ολισθήματα”, που μπορούν να αποδυναμώσουν τη διαπραγματευτική θέση της χώρας απέναντι στους Άγγλους, από τους οποίους απαιτεί την επιστροφή των “απαλλοτριωμένων” Μαρμάρων του Παρθενώνα.
Το να θυμόμαστε κάπου-κάπου και τα λόγια του Δ. Σολωμού, ότι «Το Έθνος πρέπει να μάθει να θεωρεί εθνικό ό,τι είναι αληθινό», δεν είναι και τόσο κακό!
ΦΩΤΟ: Η 32η μετόπη της βόρειας πλευράς, η οποία διέφυγε το βανδαλισμό, επειδή κάποιοι πίστευαν ότι απεικονίζε σκηνή από τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου!

Παρασκευή 24 Ιουλίου 2009

Η Δημοκρατία είναι τρόπος ζωής και όχι μοντέλο ζωγραφικής


Τριανταπεντάρησε η Δημοκρατία μας.
Γεννήθηκε σε χαλεπούς καιρούς, κάτω από δύσκολες κοινωνικό-πολιτικές συνθήκες, που έχουν αφήσει τα σημάδια τους μέχρι σήμερα.
Ήταν μια μακρά και δύσκολη κύηση. (Μέσα σε μια σκοτεινή μετεμφυλιακή περίοδο, με ρεβανσιστικές συμπεριφορές των «νικητών». Με το αυταρχικό κράτος-παρέα με τους ξένους συμμάχους (sic) του- και το ανεξέλεγκτο παρακράτος, να αλωνίζουν τον τόπο. Με τα βασιλικά πραξικοπήματα και τις πολιτικές αποστασίες, να προετοιμάζουν το έδαφος για την επιβολή της δικτατορίας.)
Ή γέννα, ακόμη πιο δύσκολη και αιματηρή. (Ακρωτηριασμός της Κύπρου. Εθνική ταπείνωση, για μια ακόμα φορά.)
Κοιτώντας τη, σήμερα, με τα μάτια της ψυχής, αισθάνεσαι μια βαθιά θλίψη, με την εικόνα που παρουσιάζει. Έχει όλα εκείνα τα σημάδια της παρακμής (Κομματισμό, τυχοδιωκτισμό, αμοραλισμό, διαφθορά και, φυσικά, την κοινωνική αφασία). Αυτόματα σου έρχεται η ερώτηση: «Πότε τα πρόλαβε όλα τούτα»;
Και δεν φτάνουν όλα αυτά! Κάποιοι προσπαθούν, σήμερα, με αφορμή την επέτειο(;) αυτή, να ξαναγράψουν ή για να ακριβολογούμε να «ζωγραφίσουν» το χρονικό της γέννηση της, κατά πως τους βολεύει!
Το μόνο παρήγορο σε όλη αυτή την διαμορφωμένη κατάσταση, είναι η απόφαση του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Κάρολου Παπούλια (στόχος και ο ίδιος της μικροκομματικής συμπεριφοράς, των «δημοκρατικών» μας κομμάτων), να τιμήσει τους πραγματικούς αγωνιστές της δημοκρατίας, με μία σεμνή σύναξη στο Προεδρικό Μέγαρο, που επιτέλους δεν θα θυμίζει Defile μόδας, για την βαλκανική υψηλή κοινωνία της Αθήνας.
Οφείλουμε να του το πιστώσουμε!

Τετάρτη 22 Ιουλίου 2009

ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΣΑΡΟΥΧΗΣ. Ο διαμορφωτής της μεταπολεμικής νεοελληνικής αισθητικής.

Το να ανακαλούμε στη μνήμη μας, τους «ωραίους Έλληνες», που δεν βρίσκονται πλέον ανάμεσά μας, δεν είναι για μας τους απλούς ανθρώπους, μια τυπική πράξη απόδοσης φόρου τιμής-όπως συμβαίνει κατά κανόνα με το επίσημο κράτος-αλλά μια επιτακτική ανάγκη να «κρατηθούμε» από το έργο τους και να διατηρήσουμε άσβεστη τη μνήμη τους, σε τούτους τους καιρούς της πολιτιστικής καθίζησης.
Ένας από αυτούς τους «ωραίους Έλληνες» είναι και ο Γιάννης Τσαρούχης, που αυτές τις μέρες συμπληρώθηκαν 20 χρόνια από την ημέρα, που ταξίδεψε στη Χώρα των Αγγέλων, για να επιστρέψει τα φτερά που είχε δανειστεί, για τις λαϊκές ζωγραφιές του.
Ευκαιρίας δοθείσης, λοιπόν, θα σας παρουσιάσω το «ΣΚΙΤΣΟ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΤΣΑΡΟΥΧΗ», που φιλοτέχνησε με το χρωστήρα του λόγου του, ένας άλλος αξιόλογος άνθρωπος των Γραμμάτων και των Τεχνών, που, δυστυχώς και αυτός δεν βρίσκεται πια κοντά μας: ο Μάριος Πλωρίτης.
Το κείμενο αυτό, είναι πρόλογος στο βιβλίο του Γιάννη Τσαρούχη, «ΑΓΑΘΟΝ ΤΟ ΕΞΟΜΟΛΟΓΕΙΣθΑΙ», από τις Εκδόσεις Καστανιώτη.

«… Αν θα έπρεπε, στους πεζούς καιρούς μας να χαρακτηρίσω με μια φράση των Τσαρούχη, θα έλεγα πως είναι ένας από τους πιο “ο υ σ ι ώ δ ε ι ς εν α ν ε π α ρ κ ε ί α” στον τόπο μας. Σ΄έναν τόπο, που έχει ακριβώς τόσο επιτακτική ανάγκη από ουσιαστικούς ανθρώπους, πράξεις, πράγματα… και που μαστίζεται από τόσο δραματική έλλειψη και “πενία” του είδους.
Κι είναι βαθειά “ουσιώδης” η παρουσία και η προσφορά του Τσαρούχη στην καλλιτεχνική και πνευματική ζωή μας, επειδή η τέχνη του και η σκέψη του ισορρόπησαν λαμπρά τους πιο γνήσιους ελληνικούς χυμούς με την πιο γόνιμη ευρωπαϊκή πείρα… επειδή ο Τσαρούχης βύζαξε τη ρωμιοσύνη απ΄το ίδιο της το στήθος, αλλά και πλούτισε το “πιόμα” του με της δύσης τα νάματα.
Έτσι μπόρεσε να είναι “ρωμιός” με “ευρωπαϊκή ωριμότητα και νηφαλιότητα” και, ταυτόχρονα, “ευρωπαίος” με ρωμέϊκο “οίστρο”.. “κλασικιστής” σε ήχους ζεϊμπέκικου και, μαζί, βυζαντινός ειδωλολάτρης… Χάρη σ΄αυτή τη “μετάληψη” από το παρελθόν και το παρόν Ανατολής και Δύσης, το συνολικό έργο του Τσαρούχη είναι ατόφια “ελληνικό” χωρίς την επιδερμικότητα της “ηθογραφίας” και απέριττα “λαϊκό” χωρίς τις δημοκοπίες και τις ευτέλειες του “λαϊκισμού”… Και σε μια εποχή με τόσο πληθωρισμό και “κάλπικες μονέδες”, το νόμισμα Τσαρούχης στάθηκε ακέραιο κι άπεφθο και στις δύο του όψεις… ανέγγιχτο απ΄τις αλλεπάληλες “υποτιμήσεις” και “διολισθήσεις” και “παραχαράξεις” που ταλανίζουνβ την πνευματική και καλλιτεχνική αγορά μας…
Αυτή η “διφυία”-η ιδιοφυής διφυία-σφραγίζει, ιδιαίτερα το σκηνογραφικό έργο του Τσαρούχη, που απλώνεται σε μισόν αιώνα και απάνω. Αρχή του γοητευτικού αυτού “παραμυθιού” έγινε με την “Πριγκίπισσα Μαλέν” στην “Επαγγελματική Σχολή Θεάτρου”, το 1928-ήταν 18 χρονών μόλις ο Πειραιώτης νεοσσός της σκηνής. Και συνεχίστηκε σ΄όλο το φάσμα των καιρών και των θιάσων: από τη “Λαϊκή Σκηνή” του Καρόλου Κουν με την “Ερωφίλη” (1934) ως την Κοτοπούλη και την Κατερίνα (1935-38)… από το Εθνικό Θέατρο (1046 κε) ως το “Θέατρο Τέχνης” (1947 κε)… από τη Λυρική Σκηνή (1955 κε) ως τόσους και τόσους ελεύθερους θιάσους κι ως τις παραστάσεις με τη Μαρία Κάλλας στο Ντάλλας και στο Κόβεντ Γκάρντεν… Ώσπου, κάποια ώρα, ο Τσαρούχης αποφάσισε να μη “ντύνει” μόνο τα έργα, αλλά ν΄ “ανασταίνει” ο ίδιος τα πρόσωπα και τα οράματα, να μην είναι μόνο σκηνογράφος αλλά και σκηνοθέτης τους, θέλοντας να πει το δικό του “πλήρη λόγο” για τα θεατρικά δρώμενα.
Έτσι ή αλλιώς, και στο χώρο τούτον έδωσε ο Τσαρούχης μαθήματα μέγιστα. Θα έλεγα πως είναι ο δάσκαλος της κ α λ λ ι τ ε χ ν ι κ ή ς λ ι τ ό τ η τ α ς- στην καλύτερη έννοια του όρου. Λιτότητας, που δεν την επιβάλλει η έλλειψη μέσων, αλλά αντίθετα την υπαγορεύει η αίσθηση του π ρ α γ μ α τ ι κ ά α ν α γ κ α ί ο υ και την πραγματώνει η ικανότητα να εκφράζει τ ο “μ ε ί ζ ο ν” με το ε λ ά χ ι σ τ ο. Στα σκηνικά και στα κοστούμια του Τσαρούχη, το απλό γίνεται σπουδαίο, το φτωχό υλικό φαντάζει ζάπλουτο, το λιτό αναδείχνεται λαμπερό… πάντα απέριττα, χωρίς ναρκισσισμούς, αλλά και πάντα καίρια, εικονίζοντας κι υποβάλλοντας χώρους και καιρούς, χαρακτήρες και συγκρούσεις, όσο γίνεται πιο ευθύβολα… αλλά και δίνοντας τους διαστάσεις ποιητικές, που τα υψώνουν πέρα από χρόνους, τόπους και περιστάσεις.
Σ΄αυτή τη “Σχολή χωρίς Σχολή” του Τσαρούχη μαθήτεψαν, άμεσα ή έμμεσα, πολλοί νεότεροι σκηνογράφοι μας, που έχουν κιόλας κερδίσει θέση επίζηλη στη σκηνή μας. Και δεν είναι, τούτη, η μικρότερη χάρη που χρωστάει στον Τσαρούχη η ζωγραφική και το θέατρο μας. Η προσωπική παρουσία ενός σπουδαίου καλλιτέχνη σ΄έναν τόπο είναι δίπλα πολύτιμη, όταν ετοιμάζει και χαράζει τη συνέχειά της στους νεότερους.
Μ΄αυτή την πολύχυμη προσφορά του, ο Τσαρούχης ο Έλληνας, ο Τσαρούχης ο “θυμελικός”, ο Τσαρούχης ο “δάσκαλος”, θα κινδύνευε να γίνει “θεσμός”-σ΄έναν τόπο που βιάζεται να θεσμοποιεί τα πάντα, για να τα γκρεμίζει πιο εύκολα… Αλλά, ευτυχώς, ο Τσαρούχης, ο ανεξάντλητος Τσαρούχης, είναι και μένει κάτι ασύγκριτα καλύτεροι και γονιμότερο: ο π ι ο ν έ ο ς α π΄τ ο υ ς μ ε γ ά λ ο υ ς μ α ς κ α λ λ ι τ έ χ ν ε ς και ο π ι ο μ ε γ ά λ ο υ ς α π΄τ ο υ ς ν έ ο υ ς μ α ς…»

"Οι φύλακες της Θυμέλης"


«Ιερή αγανάκτηση» κατέλαβε τους έλληνες θεατράνθρωπους για τη «βλάσφημη συμπεριφορά» (ποδοπάτημα, θρυμματισμός πήλινου μαστραπά),απέναντι στη μαρμάρινη θυμέλη του αρχαίου θεάτρου της Επιδαύρου, από τους ηθοποιούς του Εθνικού Θεάτρου της Αγγλίας, στη διάρκεια των πρόσφατων παραστάσεων του εκεί.
Είναι οι συνήθεις πρόσκαιρες εποχικές αντιδράσεις, που σημαδεύουν κάθε χρόνο τη φεστιβαλική περίοδο και, που σβήνουν μαζί με τα φώτα των εκδηλώσεων.
Και τις χαρακτηρίζω «εποχικές» γιατί αν όλοι αυτοί οι θεματοφύλακες της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, ένιωθαν την ανάγκη να «προστρέχουν» στο αρχαίο θέατρο και πέραν της περιόδου του «είμασταν κι εμείς εκεί», (ο νοών νοείτω), και διαπίστωναν ιδίοις όμμασι, ότι οι ίδιες συμπεριφορές εκδηλώνονται και από τους ξένους, που το επισκέπτονται, κατά τη διάρκεια της τουριστικής περιόδου, θα τους κυρίευε μια μόνιμη θλίψη.
Αδιάψευστος μάρτυρας η πιο πάνω φωτογραφία, η οποία, φυσικά, δεν απεικονίζει τη Winnie από «πειραγμένη» παράσταση των «Ευτυχισμένων Ημερών» του S. Beckett, αλλά ξεναγό, που μαζεύει τα κέρματα, που προηγουμένως είχε ρίξει, πάνω στη θυμέλη, για να θαυμάσουν οι ξένοι επισκέπτες την περίφημη ακουστική του θεάτρου, εισπράττοντας μάλιστα και θερμότατο χειροκρότημα.
Είναι, βέβαια, πέρα πάσης περιγραφής, πως εκδηλώνεται ο ενθουσιασμός των τουριστών, μέσα στην ορχήστρα του θεάτρου και ειδικά πάνω στη μαρμάρινη θυμέλη, όπου τις περισσότερες φορές αποτελεί πεδίο έκφρασης αυτοσχέδιων τραγωδών, με ότι αυτό συνεπάγεται.
«Επιχείρηση Ζαβαρακατρανέμια»!
Λιγότερη υποκρισία, δεν θα έβλαπτε!

Κυριακή 19 Ιουλίου 2009

MOONWALKING!!!

Όχι, δεν αναφέρομαι στη γνωστή χορευτική φιγούρα του Michael Jackson. Ποιος ο λόγος, άλλωστε; Οι κατ΄εξοχήν ντόπιοι επαϊοντες στο σύνολό τους, «τον έστειλαν αδιάβαστο»! Που να συγκριθεί «ο Μιχαλάκης», τώρα, με τα ελληνικά κακέκτυπα του είδους!

Απλώς, θέλω να κάνω μια μικρή αναφορά στις- προ σαράντα ετών ακριβώς (20 Ιουλίου 1969)-«πιρουέτες» των NEIL ARMSTRONG και BUZZ ALDRIN, στο έδαφος της Σελήνης! Ήταν η πρώτη φορά, που ο Γήινος άνθρωπος αποφάσισε να πάει ο ίδιος στον πλανήτη των ποιητών και των ονείρων του, και να αφήσει πίσω στη Γη τη φαντασία του.

Θυμάμαι την ασυναίσθητη κίνηση των βλεμμάτων προς τα πάνω. Ήθελαν οι άνθρωποι να δουν με τα ίδια τους τα μάτια το «απίστευτο θαύμα», αγνοώντας, πλήρως, την ζωντανή μετάδοση, από την τηλεόραση.

Εκείνη την ημέρα, θυμάμαι, επέλεξα να δω στον κινηματογράφο της γειτονιάς μου το “YELLOW SUBMARINE”, με τους BEATLES.

Αυτό είναι που λένε «ή του βάθους ή του ύψους»!

Yellow submarine

Σάββατο 18 Ιουλίου 2009

Καλοκαίρι και καταχνιά

Ένα καθώς πρέπει καλοκαίρι, πρέπει να έχει το χρώμα του απέραντου γαλάζιου, τη χαρακτηριστική μυρωδιά του αντιηλιακού, τη γεύση της αστακομακαρονάδας, και προ πάντων να κουβαλά στο σακίδιό του, τις αστικές του συνήθειες
Ένα καλοκαίρι που σέβεται τον εαυτό του, δεν πρέπει να έχει ειδήσεις. Ή μάλλον, δεν πρέπει να έχει στενάχωρες ειδήσεις. Αλλιώς μπορεί να αποβεί καταστροφικό, για τα μπάνια του λαού.
Όλα αυτά, τα πολύ σοβαρά, που μας αφορούν, και τα άλλα τα χειρότερα, για τα οποία αποφασίζουν ερήμην μας, οι γνωστοί άγνωστοι εξουσιαστές μας, μπορούν να περιμένουν.
Αυτές οι γκρίζες ζώνες της καθημερινότητας μας θα γυρίσουν πίσω μετά το τέλος της θαλασσινής γιορτής, τοποθετημένες στο ίδιο σακίδιο, μαζί με τα απολιθωμένα κοχύλια και τα χρωματιστά βότσαλα. Πάντα με τη σιγουριά, ότι όλα θα τακτοποιηθούν, κατά πως τους πρέπει.
Τα προβλήματα θα αντιμετωπιστούν, τα κοχύλια θα στολίσουν τα ράφια της βιβλιοθήκης, μαζί με τα ακροκέραμα και, τα βότσαλα αφού λουστραριστούν θα μπουν στη γυάλα, για να κρατάνε ζωντανές τις αναμνήσεις μας.
Η πραγματικότητα, όμως, είναι τις περισσότερες φορές, αν όχι όλες, τελείως διαφορετική. Τα προβλήματα θα συνεχίσουν να στοιβάζονται, τα κοχύλια θα καταλήξουν σε κάποιο ψάθινο καλαθάκι στην τουαλέτα και, τα βότσαλα θαμπά, όπως και οι αναμνήσεις μας, από το βάρος της πεζής μας καθημερινότητας, θα ξεχαστούν σε κάποια γωνιά, μέχρι να τα ξεφορτωθούμε, για να μη μας πιάνουν τον τόπο.
Ίσως, να υπάρχει και άλλη παράμετρος των γεγονότων. Η πείρα, όμως, δεν μου αφήνει περιθώρια αισιοδοξίας.


Τρίτη 14 Ιουλίου 2009

Μεγάλες πιένες στο "Μαγαζί με τις Καμάρες"!




Το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, σε μία προσπάθεια να «ζωντανέψει» το διάλογο του νέου Μουσείου της Ακρόπολης, με τον Ιερό Βράχο, αποφάσισε να παραχωρήσει το Ωδείο Ηρώδη του Αττικού στους διασκεδαστές της Ελληνικής Νύχτας, με πρώτη συμμετοχή αυτή της «Κυρίας Έτσι Γουστάρω», κατά κόσμο Άννας Βίση!
Ένας επίσης λόγος, ήταν και το "ανέβασμα" της διάθεσης των εκθεμάτων. Κάποτε, έπρεπε να μεριμνήσει κάποιος, για να έρθουν στο τσακίρ κέφι και οι Κόρες της Ακρόπολης, που εδώ και 2.500 χρόνια περίμεναν ντυμένες στο καντίνι αυτή την πολυπόθητη στιγμή, για να αποτινάξουν από πάνω τους και το χαρακτηρισμό των «ξενέρωτων»!
Εμπρός, λοιπόν, «Πεπλοφόρε» και συ «Χιώτισσα» και συ «Κόρη του Αντήνορα», και προ παντός εσύ «θλιμμένη Κόρη του Ευθύδικου» ήρθε επιτέλους η στιγμή «απόψε να βγεις με όλες τις τσούλες της γης»!
Πράγματι, πολύ ενθαρρυντικός ο διάλογος κι ένα από τα πλέον πειστικά επιχειρήματα, για τον επαναπατρισμό των Μαρμάρων της Θεάς Αθηνάς!

Τετάρτη 8 Ιουλίου 2009

Σύγχρονο σαφάρι ψυχών

Μέρες τώρα παρακολουθώ με αποτροπιασμό το μακάβριο χορό, που έστησαν οι ύαινες της μιντιοκρατίας, τα πιράνχας της showbiz και οι κανίβαλοι παρατρεχάμενοι λακέδες του Michael Jackson, γύρω από τη σωρό του. Αφού πλέον δεν τους δίνεται η δυνατότητα να εκμεταλλευτούν τη σκηνική του παρουσία, έβγαλαν στο σφυρί ό,τι είχε απομείνει από το σαρκίο του.
Από κοντά και οι επαγγελματίες « κατεδαφιστές» προσωπικοτήτων και οι καθ΄έξιν «ετικετάκιδες»! Είναι όλοι αυτοί, που μιλάνε για «καταραμένους ποιητές» και «αυτοκαταστροφικά άτομα», κρίνοντας πάντοτε με τα μέτρα και τα σταθμά της δικής τους ζωούλας, που λιμνάζει σε υποκοριστικά μεγέθη!
Με αυτή τη νοοτροπία είναι αδύνατο να καταλάβουν ότι η ζωή του κάθε ανθρώπου του ανήκει εξ΄ολοκλήρου και έχει κάθε δικαίωμα να γίνεται ο ίδιος παρανάλωμα των εμπρηστικών του επιθυμιών.
Παρ΄όλα αυτά, ο «Peter Pan” της ποπ, δεν διατρέχει τον κίνδυνο να μην πάρει τη θέση που του ανήκει, δικαιωματικά, ανάμεσα στις άλλες προσωπικότητες, που σημάδεψαν με την παρουσία τους τον 20ο αιώνα.
Αλίμονο στα σαρκοβόρα!

Δευτέρα 6 Ιουλίου 2009

Η ελληνικότητα του χθές και του σήμερα

Διαβάζοντας τη συνέντευξη του κ. Φ. Κακριδή, στη στήλη ΠΑΤΡΙΔΟΓΝΩΣΙΑ της κ. Άννας Γριμάνη (Περιοδικό "Κ", εφ. ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 5 Ιουλίου 2009), θυμήθηκα αυτό που είχε πει κάποτε ο Γ. Τσαρούχης: <<Η Ελλάδα είναι ωραία ως σκηνικό, αλλά όχι ως παράσταση>>! Οι απόψεις του κ. Κακριδή, όπως αυτές διατυπώνονται στην εν λόγω συνέντευξη, επιβεβαιώνουν απόλυτα τη ρήση του έλληνα ζωγράφου.
Ο τόπος έχει απόλυτη ανάγκη από ανθρώπους που υπηρετούν την αλήθεια και αποφεύγουν "να χαϊδεύουν αυτιά". Αυτήν την υπέροχη εκδοχή του Έλληνα τη διαθέτει στο ακέραιο ο κ. Κακριδής. Αυτό τουλάχιστον αποδεικνύεται από τη συνέντευξή του.

Φάνης Κακριδής*
«Λευτεριά θα πει να μάχεσαι στη γη χωρίς ελπίδα»

-Η ελληνικότητα είναι αίσθημα η συνείδηση;
Για ποιαν ελληνικότητα μιλούμε. Για την αλλοτινή ελληνικότητα του Μακρυγιάννη, του Σολωμού και των δημοτικών τραγουδιών; Για τη δίσημη ρωμιοσύνη, όπως την ύμνησε ο Ρίτσος και τη σατίρισαν ο Παλαμάς, ο Σουρής και ο Βάρναλης; Ή μήπως για την τωρινή μας θλιβερή υπόσταση, που δεν θα τη χαρακτήριζα ούτε αίσθημα, ούτε συνείδηση;
-Τι πιο μικρό ελληνικό αγάπησα.
Λαϊκά δίστιχα, όπως το κρητικό: «Φρύγομαι και μαραίνουμαι σαν την κομμένη βιόλα/ σαν όντε και σου θυμηθώ! Μα ίντα ξεχνώ σου κιόλα;» Ή το κυπριώτικο: «Τον τόπο ΄που φιλιόμασταν θωρώ τον κ΄εννά σκάσω/ φαίνεσται μώππεσεν φιλίν και σκύβκω να το πιάσω».
-Η υπέροχη εκδοχή του Έλληνα.
Και του ανθρώπου γενικά να κάνει δική του την αλήθεια πως «λευτεριά θα πει να μάχεσαι στη γη, χωρίς ελπίδα».
-Αυτό που με «χαλάει».
Το πόσο εύκολα και πόσο σταθερά στον τόπο μας (διαφημίζονται και επικρατούν ως κορυφαίοι πολιτικοί, συγγραφείς, δημοσιογράφοι, επιστήμονες, ακόμα και καλλιτέχνες, άνθρωποι (ας είμαι ευγενικός) που δεν το αξίζουν!-κι έρχεται ώρα να ψιθυρίσεις με τον Μανόλη Αναγνωστάκη: «Α, ρε Λαυρέντη, εγώ που μόνο το΄ξερα τι κάθαρμα ήσουν/ τι κάλπικος παράς…»
-Προσόν ή μειονέκτημα να είσαι Έλληνας σήμερα;
Ρωτήστε τον Νίκο Δήμου και μάθετε: περισσότερα στο http://www.phys.uoa.gr/~nektar/arts/prose/nikos_dimou_misfortune.htm.
-Παράγει πολιτισμό ο Έλληνας της νέας εποχής ή μένει προσκολλημένος σε μια ρητορική ελληνικότητα;
Ο τόπος μας έχει πάντα ανθρώπους που παράγουν-που δημιουργούν και προσφέρουν θα προτιμούσα-πολιτισμικό πλούτο: μόνο που κρύβονται στο περιθώριο, καθώς στο προσκήνιο μένουν κολλημένοι οι κραυγαλέα ρητορική Ελληναράδες.
-Με ποια ταυτότητα οι Έλληνες περιέρχονται στον σύγχρονο κόσμο;
Καθένας με την ατομική του μικρή ή μεγάλη προκοπή κι όλοι μαζί βιώνοντας τους σολωμικούς στίχους «…περασμένα μεγαλεία/ και διηγώντας τα να κλαις!».
-Το ελληνικό μου «γιατί» κι ένα «πρέπει» που πέταξα.
Κατοικούμε έναν πανέμορφο τόπο, που μέρα με τη μέρα τον μετατρέπουμε σε χωματερή. Μας δόθηκε μια θαυμάσια γλώσσα που καθημερινά όλο και περισσότερο την κακοποιούμε. Παραλάβαμε μια ζηλευτή πνευματική κληρονομιά που, αντί να τη ζωντανέψουμε, την αποστειρώνουμε και την νεκροτομούμε. Γιατί; Όσο για τα πρέπει, είναι καιρός που τα έχω απαρνηθεί, εκτός από ένα, που λέει πως ο δάσκαλος πρέπει να φανερώνει την αλήθεια.
-Ο Έλληνας ποιητής μου.
Αν όχι ο Όμηρος για την Ιλιάδα και την Οδύσσεια, αν όχι ο Κορνάρος για τον Ερωτόκριτο, αν όχι ο Καβάφης, για το Απολείπειν ο θεός Αντώνιον, αν όχι ο Ελύτης για τη Μαρίνα των βράχων, τότε σίγουρα ο Σεφέρης για τον Ερωτικό λόγο, με στίχους όπως: «Είναι το πέρασμα του χρόνου σιγαλό και απόκοσμο/ κι ο πόνος απαλά μες στην ψυχή μου λάμνει/ χαράζει η αυγή τον ουρανό, τ΄όνειρο μένει απόντιστο/ κι είναι σα να διαβαίνουν μυρωμένοι θάμνοι».
-Η αδιαπραγμάτευτη ελληνική αλήθεια μου.
Το πλατωνικό Έλληνες αεί παίδες.
Η οδός των Ελλήνων στον παγκόσμιο χάρτη-ορίστε τον.
Έτσι που διατυπώθηκε, το ερώτημα, το ερώτημα παραπέμπει σε όρους και έννοιες όπως ο οδικός χάρτης, που συνήθως τον καθορίζουν οι ισχυροί του κόσμου ανάλογα με τα συμφέροντα τους. Θα προτιμούσα, κι ας ήταν επικίνδυνο, να ισχύσει το γνωμικό δίστιχο που λέει πως: «Την τύχη του κάθε λαός την κάνει μοναχός του, κι όσα του κάνει η τρέλα του δεν του τα κάνει οχτρός του».

Παρασκευή 3 Ιουλίου 2009

PINA BAUSCH. Η οραματίστρια του θεάματος

...Για να καταλάβει κανείς το έργο της Pina Bausch πρέπει να παρακολουθήσει το προσωπικό της οδοιπορικό. Γεννήθηκε το 1940 στο Σόλινγκεν. Ήταν κόρη ιδιοκτήτη καμπαρέ. Έτσι εξηγούνται όλες αυτές οι καρέκλες και όλα αυτά τα αταίριαστα ζευγάρια που στοιχειώνουν τις “συνθέσεις” της. Απόρροια από μνήμες σκηνών που καταγράφηκαν στο παιδικό μυαλό της.
Ξεκίνησε σε ένα “παιδικό μπαλέτο”. Δεν θα γίνει “μπαλαρίνα”. Θα αφιερωθεί στο χορό. Που; Στο Έσσεν, στη σχολή που διήυθυνε ο Kurt Jooss. Εκεί, δεν θα υπήρχε περίπτωση να αφομοιώσει κανείς κενά σχήματα {κινητικά}. Οι κινήσεις έπρεπε να συνδεθούν με τα συναισθήματα και τις συγκινήσεις. Η Pina Bausch δεν θα ξεφύγει από την επίδραση του Jooss. Το 1959, μια υποτροφία της επιτρέπει να μεταβεί για τελειοποίηση στη Νέα Υόρκη. Μελετά κοντά στον Jose Limon και τον Antony Tudor. O Tudor θα τη σημαδέψει καθώς τα μπαλέτα του χαρακτηρίζονται από μια οξεία αίσθηση του δράματος και της ανθρώπινης ψυχολογίας.
Τρία χρόνια αργότερα, επιστροφή στη Γερμανία και πρόσληψη από το Συγκρότημα “Folkwang” του Kurt Jooss. Το 1968, τα πρώτα της έργα θα συμπεριληφθούν στην ομάδα αυτή. Απ΄ό,τι λέγεται τα πρώτα της χορογραφικά δοκίμια ήταν επηρεασμένα από την τεχνική της Martha Graham. Όμως σιγά-σιγά η Pina Bausch θα βρει τους δικούς της τρόπους. Μια σύνθεση του 1971 και οι βακχικοί χοροί του ΤΑΓΧΩΥΖΕΡ την φέρνουν στο Βούπερταλ. Εκεί της αναθέτουν τη διεύθυνση του Συγκροτήματος “Folkwang” μαζί με το έμψυχο υλικό της ομάδας. Η Pina Bausch θα παραμείνει. Μαζί της και οι χορευτές. Από την περίοδο 1973-1974, θα αναλάβει το τμήμα του χορού στη Θεατρική Σκηνή του Βούπερταλ. Ποιος ήξερε άραγε τότε αυτό το ανώνυμο θέατρο; Ποιος το αγνοεί σήμερα; Σε λιγότερο από δέκα χρόνια αυτή η νέα γυναίκα, η λίγο χλωμή και λίγο θλιμμένη, θα ξεσηκώσει επανάσταση στον ευρωπαϊκό χορό. Επινοεί μια διάλεκτο της σωματικής κίνησης που έχει την ικανότητα να εκφράσει την κάθε ακρότητα, την κάθε βιαιότητα. Και, να, που απανωτά παρουσιάζει σαν αλλεπάλληλες εκρήξεις, τα έργα ΦΡΙΤΣ, ΙΕΡΟΤΕΛΕΣΤΙΑ ΤΗΣ ΑΝΟΙΞΗΣ, ΤΑ 7 ΘΑΝΑΣΙΜΑ ΑΜΑΡΤΗΜΑΤΑ, ΚΥΑΝΟΠΩΓΩΝ, Η ΡΕΝΑΤΕ ΒΓΗΚΕ ΕΞΩ, ΚΑΦΕ MULLER, ΤΟΠΟΣ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ κ.α.
{Από ένα κείμενο του Jean- Pierre Pastori}
«Με την ψυχολογία της, τους συλλογικούς αυτοσχεδιασμούς της, την υστερία της, με τον δηλητηριώδη αισθησιασμό της, τις αλλόκοτες εμπνεύσεις της {προπολεμικές επιθεωρήσεις, φωτορομάντσα…}, με τα ξεπερασμένα κοστούμια, τις παράλογες καταστάσεις, τα παραπλανητικά σκηνικά {ένα κρεβάτι από τύρβη, ένα δέντρο ανάποδα στη σκηνή, λιμνούλες με νερό, ξεπλυμένοι τοίχοι…} η Pina Bausch προκαλεί τον θεατή. Χωρίς όμως αυτή η πρόκληση να είναι ποτέ αδικαιολόγητη.
Η Pina Bausch επικαλείται τη δημιουργία της συγκίνησης μάλλον παρά τη δημιουργία της αίσθησης.»
Με την ευκαιρία του θανάτου της PINA BAUSCH, τούτη η αναφορά στη ζωή και το έργο της, αφιερώνεται σε όλους εκείνους που φαντασιώνονται ότι "κομίζουν γλαύκα ες Αθήνας", σχετικά με το Φεστιβάλ Αθηνών.

ΠΗΓΗ: Πρόγραμμα Φεστιβάλ Αθηνών. Θέατρο Ηρώδου Αττικού 15 ΙΟΥΝΙΟΥ-22 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1987. ΧΟΡΟΘΕΑΤΡΟ ΒΟΥΠΕΡΤΑΛ {PINA BAUSCH} KAΦΕ ΜΥΛΛΕΡ & Η ΙΕΡΟΤΕΛΕΣΤΙΑ ΤΗΣ ΑΝΟΙΞΗΣ.