Κάνοντας ένα μικρό break από το αυτοδιοικητικό ριάλιτι “Καλλικράτης”, το οποίον με την ευγενική φροντίδα των 300 συμβασιούχων της Βουλής των Ελλήνων έχει μετατραπεί σε πολιτικό ριάλιτι “Χάλι-κράτης”, αναδημοσιεύω δύο πολύ ενδιαφέροντα άρθρα από την ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ σχετικά με τον αντισημιτισμό.
Προσωπικά δεν θα σταθώ στον υπαινιγμό ότι οι αντισημιτικές θέσεις προέρχονται κατά κύριο λόγο από «στοιχεία περιθωριακά» και ούτε στο ερώτημα αν ο αντισημιτισμός είναι μια mainstream πράξη.
Απλώς, θα ρωτούσα ευθέως: Όλα αυτά τα 65 χρόνια, από το Ολοκαύτωμα των Εβραίων, δεν ήσαν αρκετά για «να αναμετρηθούμε με τα σκοτεινά κεφάλαια του συλλογικού μας παρελθόντος», ώστε να μην υπάρχει ο κίνδυνος «ναρκοθέτησης του μέλλοντος μας» από εμάς τους ίδιους;
An image of Jean-Luc Godard by the Cannes Film Festival
ΔΙΑΜΑΧΗ ΓΙΑ ΤΟ ΟΣΚΑΡ ΠΟΥ ΔΕΝ ΘΕΛΕΙ *
Δεν έχει ούτε μία υποψηφιότητα για Οσκαρ, παρότι επηρέασε γενιές και γενιές σκηνοθετών.
Αλλά παρ' όλα αυτά, ακόμη και τώρα, που η Αμερικανική Ακαδημία Κινηματογράφου αποφάσισε να τον τιμήσει με ένα Οσκαρ για την προσφορά του στον κινηματογράφο, ο Ζαν-Λικ Γκοντάρ προβληματίζει το Χόλιγουντ. Κανείς από τα μέλη της Ακαδημίας δεν υπογράφει ώστε να του δοθεί, τελικά, το βραβείο στην τελετή, στην οποία ο ίδιος έχει δηλώσει πως δεν πρόκειται, έτσι και αλλιώς, να παραβρεθεί.
Ο λόγος είναι πως ο 79χρονος Γκοντάρ, που επηρέασε από τον Μάρτιν Σκορσέζε και τον Γούντι Αλεν μέχρι τον Ταραντίνο, κατηγορείται από μέλη της Ακαδημίας για ανοιχτό και έντονο αντισημιτισμό. Ο Γάλλος σκηνοθέτης έχει για δεκαετίες καταφερθεί κατά του κράτους του Ισραήλ, το οποίο έχει περιγράψει ως «καρκίνωμα της Αραβικής Χερσονήσου», έχει αρνηθεί να ταξιδέψει εκεί για να παραλάβει βραβείο «για τον ίδιο λόγο που δεν θα πήγαινε στη Νότια Αφρική επί απαρτχάιντ» και έχει περιγράψει τους Εβραίους θύματα του Ολοκαυτώματος ως «έξι εκατομμύρια καμικάζι, που οδηγήθηκαν σαν πρόβατα στη σφαγή και θυσιάστηκαν για να θεμελιώσουν το κράτος του Ισραήλ, όπως κάνουν και οι Παλαιστίνιοι καμικάζι».
Μεταξύ άλλων έχει αντιπαραβάλει εικόνες της Γκόλντα Μέιρ και του Χίτλερ στο ντοκιμαντέρ του, του 1976, «Here and There», για τη ζωή μιας οικογένειας Παλαιστινίων και έχει ταυτίσει ανοιχτά τους Ισραηλινούς με τους ναζί σε ό,τι αφορά το χειρισμό του Παλαιστινιακού. Εχει μάλιστα κριτικάρει έντονα τον τρόπο με τον οποίο ο Σπίλμπεργκ καταχράστηκε την εικόνα του Αουσβιτς στη «Λίστα του Σίντλερ».
Ο Γκοντάρ, βέβαια, δεν είχε χαριστεί ούτε και στο ίδιο το Χόλιγουντ, για το οποίο έχει πει πως είναι ούτε λίγο ούτε πολύ εβραϊκό μαγαζί, δηλώνοντας ότι «...βρίσκω ενδιαφέρουσα την ιδέα του χρέους στο αμερικανικό σινεμά. Και την εικόνα του κινηματογραφικού παραγωγού που ταυτίζεται με αυτή του Κεντροευρωπαίου Εβραίου» και έχει περιγράψει τη βιομηχανία κινηματογράφου του Χόλιγουντ ως «κατασκεύασμα των Εβραίων γκάνγκστερ».
Στην πραγματικότητα, όμως, το μεγάλο ερώτημα για την επιτροπή των Οσκαρ δεν είναι αν ο Γκοντάρ είναι αντισημίτης ή όχι. Αλλά αν τα βραβεία Οσκαρ αφορούν την καλλιτεχνική προσφορά στον κινηματογράφο, ανεξάρτητα από την «ηθική υπόσταση» ή τις απόψεις του δημιουργού. Το 1999, η επιτροπή βράβευσε τον Ελία Καζάν με αντίστοιχο τιμητικό Οσκαρ, παρότι «κάρφωσε» στο παρελθόν συναδέλφους του στην Επιτροπή Αντιαμερικανικών Υποθέσεων ως κομμουνιστές. Το ίδιο βραβείο πήρε ο Ντέιβιντ Γκρίφιθ το 1936, παρότι ακραία ρατσιστής, ενώ με Οσκαρ έχουν βραβευτεί διφορούμενες προσωπικότητες, όπως ο Μελ Γκίμπσον. Κάτι που δίνει κινηματογραφικό σασπένς στο «οσκαρικό ζύγισμα» του Γκοντάρ.
*ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, Τετάρτη 3 Νοεμβρίου 2010 (ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΒΑΓΓΕΛΑΤΟΣ)
ΕΓΙΝΕ MAINSTREAM Ο ΑΝΤΙΣΗΜΙΤΙΣΜΟΣ;*
Ο μισαλλόδοξος λόγος ήταν πάντα mainstream και απροκάλυπτος στην Αθήνα ή κάτι έχει αλλάξει τον τελευταίο καιρό;
Εχει κανείς την εντύπωση ότι ξαφνικά (ή όχι και τόσο ξαφνικά;) θεωρείται περίπου θεμιτό να διατυπώνονται ανοιχτά μισαλλόδοξες, αντισημιτικές θέσεις, αξιώνοντας μάλιστα να αντιμετωπιστούν ως έγκυρες και να μετέχουν ισότιμα στο δημόσιο διάλογο.
Αυτό συνέβη χθες το βράδυ στην κατάμεστη αίθουσα προβολών του Ινστιτούτου Γκέτε, όπου είδαμε σε αβάν πρεμιέρ το ντοκιμαντέρ του Ηλία Γιαννακάκη «Ο Χάγκεν Φλάισερ και οι Πόλεμοι της Μνήμης» (φωτ.). Το ντοκιμαντέρ, που θα προβληθεί στη σειρά «Παρασκήνιο» της ΕΡΤ, γυρίστηκε τον περασμένο Απρίλιο στη διάρκεια ενός εκπαιδευτικού ταξιδιού, που έκαναν ο γνωστός καθηγητής Νεότερης Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και οι φοιτητές του, σε Τόπους Μνήμης στη Γερμανία: από το κέντρο διοίκησης του ναζιστικού καθεστώτος στο Βερολίνο έως τα στρατόπεδα του Ζάξενχαουζεν, του Ράβενσμπρουκ και του Μπούχενβαλντ, οι Ελληνες φοιτητές ψηλάφισαν το υλικό αποτύπωμα της μνήμης, αναζητώντας τα ίχνη της Ιστορίας.
Αναπόφευκτη και ευπρόσδεκτη, λοιπόν, η αφορμή για έναν προβληματισμό σχετικά με τη μοίρα που έχουν οι τόποι μνήμης -και προφανώς η ίδια η μνήμη- στον δικό μας τόπο. Για να επιβεβαιώσει, λες, πόσο δραματικά επείγουσα είναι αυτή η συζήτηση, πήρε το λόγο ένας άνδρας από το κοινό: «Θα ήθελα να ρωτήσω γιατί δίνετε έμφαση στους Εβραίους. Μόνο οι Εβραίοι υπέφεραν;» εγκάλεσε την ιστορικό κ. Αννα-Μαρία Δρουμπούκη, η οποία είχε λίγο νωρίτερα επισημάνει ότι πριν από την πτώση του Τείχους το ανατολικογερμανικό καθεστώς μνημόνευε μόνο τους αντιστασιακούς του Κομμουνιστικού Κόμματος, αποσιωπώντας τα θύματα μεταξύ των Εβραίων, των Τσιγγάνων κ.ά.
Ο,τι και να είχε πει, βεβαίως, ο συγκεκριμένος κύριος πάλι την ίδια «απορία» θα είχε. Το κρούσμα δεν ήταν, όμως, μοναδικό. Αμέσως μετά, έτερος κύριος έσπευσε να μας πει ότι πρώτοι οι Εβραίοι μίλησαν περί ανωτερότητας της φυλής τους (!) και να συνεχίσει με ένα (ατέχνως συγκαλυμμένο) ρατσιστικό λογύδριο. Απόψεις σαν αυτές που ακούσαμε χθες δεν προέρχονται απαραιτήτως από στοιχεία περιθωριακά. Οσο στρουθοκαμηλίζουμε αρνούμενοι να αναμετρηθούμε με τα σκοτεινά κεφάλαια του συλλογικού παρελθόντος μας, τόσο ναρκοθετούμε το μέλλον μας.
*ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, Πέμπτη 11 Νοεμβρίου 2010 (ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΜΑΤΙΑ, ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΟΙΚΟΝΟΜΑΚΟΥ)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου