Η μεταμέλεια δεν προϋποθέτει και κάθαρση

Διαβάζοντας τον τίτλο του άρθρου του αμερικανού δημοσιογράφου ROSS DOUTHAT των THE NEW YORK TIMES, που δημοσιεύεται στη σημερινή ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, ένοιωσα έναν έντονο προβληματισμό.

Είναι, άραγε, αρκετή η μεταμέλεια, για να αναστήσει τα δολοφονημένα όνειρα ενός μικρού παιδιού – καθιστώντας το με αυτό τον τρόπο “ ψυχικά ανάπηρο” δια βίου - όταν μάλιστα αυτή η δολοφονία έχει διαπραχθεί από εκείνους – έστω και λίγους - που μοστράρουν εαυτούς σαν “εκλεκτούς” του Θεού, προφανώς επηρεασμένοι και οι ίδιοι από την περιβολή τους;

Πιστεύω πως ούτε αυτή η παραδειγματική τιμωρία, μπορεί να φέρει την ψυχική ισορροπία και την πνευματική γαλήνη σε αυτά τα ανύποπτα θύματα, που μέσα στην “ άγια άγνοια” της ηλικίας τους πίστεψαν, πως η παραίνεση: «Άφετε τα παιδία και μη κωλύετε αυτά ελθείν προς ες», οδηγεί πάντοτε στην αγκαλιά του Χριστού.

Πιστεύω ότι θα προκληθεί και σε σας το ίδιο εμετικό συναίσθημα, όταν διαβάσετε ότι όλες αυτές οι περιπτώσεις σεξουαλικής εκμετάλλευσης – σύμφωνα με τους φιλελεύθερους καθολικούς – οφείλονται στην αγαμία των κληρικών!

Είμαι σίγουρος ότι θα συμφωνήσετε, πως το ανέκδοτο με τον ρωμαιοκαθολικό καρδινάλιο και τον Ναπολέοντα Βοναπάρτη μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για τις άλλες Εκκλησίες – ονόματα δεν λέμε, θρησκευτικά συναισθήματα δεν προσβάλουμε – με μια μικρή αντικατάσταση των πρωταγωνιστών.

Ήλθε η ώρα για μεταμέλεια

Του ROSS DOUTHAΤ

THE NEW YORK TIMES

Στο πλαίσιο μιας διαφωνίας του με έναν ρωμαιοκαθολικό καρδινάλιο -αναφέρει ένα ανέκδοτο-, ο Ναπολέων Βοναπάρτης ξέσπασε: «Εξοχότατε, δεν γνωρίζετε ότι έχω τη δύναμη να καταστρέψω την Καθολική Εκκλησία;» Και ο καρδινάλιος απάντησε θλιμμένα: «Μεγαλειότατε, εμείς, ο καθολικός κλήρος, κάναμε ό, τι μπορούσαμε για να καταστρέψουμε την Εκκλησία τα τελευταία 1.800 χρόνια. Δεν το πετύχαμε και δεν θα πετύχετε ούτε εσείς».
Δύο αιώνες αργότερα, ο κλήρος επιχειρεί κάτι ανάλογο. Αυτό που βίωσαν η αμερικανική και η ιρλανδική Εκκλησία, την τελευταία δεκαετία, κι αυτό που βιώνουν σήμερα οι Γερμανοί καθολικοί αποτελεί τμήμα της ίδιας θλιβερής ιστορίας: η αποκάλυψη, χρόνια μετά τα γεγονότα, μιας συγκλονιστικής περιόδου, κατά την οποία οι καθολικοί ιεράρχες αντιμετώπισαν μια έκρηξη περιπτώσεων σεξουαλικής εκμετάλλευσης από κληρικούς, με συγκαλύψεις, υπεκφυγές και εγκληματική αμέλεια.
Τώρα το σκάνδαλο αγγίζει τον ίδιο τον Πάπα, ο οποίος είναι αντιμέτωπος με δύο κατηγορίες: ότι επέτρεψε, ενώ ήταν αρχιεπίσκοπος Μονάχου, το 1980, σε παιδόφιλο ιερέα να επιστρέψει στα καθήκοντά του. Και δεύτερον, ότι ως επικεφαλής του Συμβουλίου για το Δόγμα της Πίστεως του Βατικανού, στη δεκαετία του 1990, δεν αποσχημάτισε ιερέα του Ουισκόνσιν, ο οποίος κακοποιούσε κωφά παιδιά, πριν από 30 χρόνια.
Η δεύτερη κατηγορία μοιάζει άδικη. Η υπόθεση προωθήθηκε στο Βατικανό από τον αρχιεπίσκοπο του Μιλγουόκι, Ρέμπερτ Γουίκλαντ, πάνω από 20 χρόνια μετά την τελευταία καταγγελία. Η παραγραφή του αδικήματος ήρθη και το θέμα παραπέμφθηκε στην εκκλησιαστική Δικαιοσύνη. Η δίκη ανεστάλη μόνον όταν ο κατηγορούμενος ιερέας αρρώστησε βαριά και πέθανε. Η πρώτη κατηγορία είναι πιο σοβαρή. Το Βατικανό επιμένει ότι η κρίσιμη απόφαση ελήφθη χωρίς να το γνωρίζει ο μέλλων Πάπας, αλλά τα υπάρχοντα στοιχεία υποδεικνύουν πως μπορεί να ήταν στο κόλπο. Στην καλύτερη περίπτωση, ο τότε αρχιεπίσκοπος Ράτσινγκερ επέδειξε αμέλεια. Στη χειρότερη, επέτρεψε τη συνέχιση της κακοποίησης.
Και οι δύο εκδοχές είναι οδυνηρές, αλλά καμία δεν θα έπρεπε να προκαλεί έκπληξη. Το μάθημα από την αμερικανική εμπειρία, η οποία έχει πλέον εμπεριστατωθεί, είναι ότι σχεδόν όλοι ήταν συνένοχοι. Από επισκοπή σε επισκοπή, επαναλαμβάνονταν οι ίδιες συγκαλύψεις και εσφαλμένες κρίσεις, ανεξαρτήτως του ποιος ήταν επικεφαλής.
Οι φιλελεύθεροι καθολικοί επιμένουν ότι το όλο πρόβλημα οφείλεται στην αγαμία των κληρικών. Οι συντηρητικοί μέμφονται τη χαλαρότητα των ηθών στη δεκαετία του 1970, όταν συνέβησαν και τα χειρότερα. Στην πραγματικότητα, η ευθύνη αφορά τους πάντες. Ωστόσο, ήταν το συντηρητικό ένστικτο της Εκκλησίας εκείνο που επέτρεψε να αυξηθούν τα κρούσματα κακοποίησης χωρίς να υπάρξει τιμωρία.
Ο Πάπας Βενέδικτος XVI αντιμετώπισε την κρίση με τολμηρά βήματα, ώστε να υπάρξει μηδενική ανοχή, να επισπευσθεί η απομάκρυνση επίορκων ιερέων και να αρχίσει έρευνα, κάτι που έπρεπε να έχει γίνει προ πολλού. Οι Πάπες δεν παραιτούνται, αλλά ένας Πάπας μπορεί να καθαρίσει τον οίκο του. Ενας Πάπας μπορεί να επιδείξει μεταμέλεια για λογαριασμό του και για λογαριασμό μιας ολόκληρης γενιάς επισκόπων για ό, τι συνέβη, και παρέμεινε έτσι σε μια από τις σκοτεινότερες εποχές του καθολικισμού.
Εχουμε Μεγάλη Εβδομάδα, όπως τότε που ο πρώτος Πάπας, ο Πέτρος, αρνήθηκε τον Χριστό και έκλαψε από ντροπή. Δεν υπάρχει καλύτερη στιγμή για μεταμέλεια.