Τρίτη 27 Ιουλίου 2010

Περί πολιτιστικών ριζών και πολιτισμικών αποθεμάτων, γενικώς


Φωτό: Karagoz, λεπτομέρεια από το Μνημείο προς τιμήν του, στην Προύσα (Bursa)


Αυτή η «περί Καραγκιόζη σκιάς» υπόθεση, πέρα από την παροιμία «στην αυλή μας πέφτει χιόνι κι εμείς με κοντομάνικο», (οξεία οικονομική κρίση, άμεση αμφισβήτηση, από τους Τούρκους, της ελληνικής υφαλοκρηπίδας κ.α),μου έφερε κατά νου και μία δήλωση του τέως υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, Henry Kissinger, που είχε κάνει τον Σεπτέμβριο του 1974:«Οι Έλληνες είναι ατίθασοι και δύσκολα χειραγωγούνται. Γι αυτό το λόγο πρέπει να χτυπήσουμε βαθιά μέσα στις πολιτιστικές τους ρίζες, τη γλώσσα τους, τη θρησκεία τους, τα πολιτισμικά και ιστορικά τους αποθέματα, ώστε να ουδετεροποιήσουμε τη δυνατότητα να αναπτύσσονται, να διακρίνουν τους εαυτούς τους ή να αποδεικνύουν ότι μπορεί να νικούν…».

Ευτυχώς, για τους συμμάχους μας, δεν προβήκανε – τουλάχιστον εμφανώς – ποτέ σε τέτοιες ενέργειες κατά των πολιτιστικών ριζών μας, των πολιτισμικών και ιστορικών αποθεμάτων μας καθώς και κατά της γλώσσας μας. Προφανώς, δεν ήθελαν την αύξηση του αντιαμερικανισμού (πατροπαράδοτο ελληνικό έθιμο), που θα έφερνε τον Έλληνα αντιμέτωπο με τον αμερικάνικο τρόπο ζωής που έχει υιοθετήσει καθώς, επίσης, να προσθέσουν ένα ακόμη πρόβλημα στην παραδοσιακή Αριστερά. Βέβαια, υπάρχει και η άλλη παράμετρος. Να γνώριζαν – που σίγουρα συμβαίνει κάτι τέτοιο – ότι εμείς οι Έλληνες μπορούμε να τα καταφέρουμε, σε αυτόν τον τομέα, μια χαρά και μόνοι μας.

Με το πρόσχημα ότι και η Αρχαία Τραγωδία αποτελεί παγκόσμια κληρονομιά, ( καλά, το ότι είμαστε και πολύ « κιμπάρηδες», ως Έθνος, και τα εκχωρούμε όλα μην κρατώντας τίποτα για τον εαυτό μας, είναι γνωστό), την εκχωρήσαμε, ελαφρά τη καρδία, στα αλλοδαπά «τρομερά παιδιά» της θεατρικής σκηνοθεσίας για τα -μη – περαιτέρω! Τα ποιητικά κείμενα του λυρικού Αισχύλου, του δεξιοτέχνη Σοφοκλή και του ρεαλιστή Ευριπίδη, κατά το ανέβασμα τους δίνουν, όλο και περισσότερο, την εικόνα ιστοριών αστυνομικού δελτίου. Όχι, βέβαια, ότι υστερούν στον μετα-μοντερνισμό – έτσι αποκαλείται η αποδόμηση των κειμένων, στις μέρες μας - και οι Έλληνες σκηνοθέτες!
Κι εδώ πάει γάντι η παροιμία: « Άλλοι τα γένια πεθυμούν κι άλλοι που τα’ χουνε τα φτιούν».

Φυσικά, εκεί που γίνεται το σκηνοθετικό «χάι-χούι» τα τελευταία χρόνια, είναι στις κωμωδίες του Αριστοφάνη. Η Αττική Κωμωδία θυμίζει πλέον «τσουρόγρια» που έχει υποβληθεί σε πλείστες όσες αποτυχημένες αισθητικές χειρουργικές επεμβάσεις. Από στυλάκι Δελφινάριο, μέχρι μιούζικαλ και drug show. Απορώ, πως δεν την έχουν παραλάβει ακόμη και «Οι Κούκλες» της Ζαν Μωρεάς !
Σε μία μάλιστα από τις τελευταίες αριστοφανικές παραστάσεις – αποτέλεσμα μελέτης σε βάθος, κάτι που δεν είχαν κάνει σκηνοθέτες σαν τον Κωστή Μιχαηλίδη, τον Ανδρέα Βουτσινά και κυρίως τον Κάρολο Κουν – μόνον η αλήστου μνήμης βραζιλιάνα τραγουδίστρια και χορεύτρια Κάρμεν Μιράντα με το καπέλο-φρουτιέρα έλειπε από την ορχήστρα του θεάτρου.Σίγουρα, ο κωμικός δραματουργός με το αιρετικό του χιούμορ, όλο αυτό θα το γλεντάει στον Άδη, σκάζοντας στα γέλια, συνεπικουρούμενος κι από τα Βατράχια του.

Από τη στιγμή, που τα δημιουργήματα του αρχαίου ελληνικού πνεύματος απέχουν ελάχιστα από το να χάσουν την ελληνική τους υπηκοότητα, από την νέα σκηνοθετική αντίληψη της παγκοσμιοποιημένης θεατρικής αγοράς, η αμφισβητούμενη υπηκοότητα του χάρτινου ήρωα του Θεάτρου Σκιών, είναι δευτερεύουσας σημασίας.Εξάλλου, εγώ πίστευα – και το πιστεύω, ακόμα – ότι με τον «λαμογιάκο» αυτόν τύπο, ασχολούνται μόνο οι δημιουργοί του και τα παιδιά μιας που και αυτά «ονειρεύονται σαν τον Καραγκιόζη», που λέει και το γνωστό τραγούδι του κ. Σαββόπουλου.
Δεν φανταζόμουνα δε ποτέ, ότι αυτή η παραχώρηση της UNESCO προς την Τουρκία, θα ενοχλούσε τόσο πολύ τους απλούς Έλληνες, οι οποίοι σε τελευταία ανάλυση δεν τρέφουν και καμιά εκτίμηση στη σκιώδη φιγούρα του.
Απόδειξη, ότι το όνομα του χρησιμοποιείται μόνο σαν απαξιωτική βρισιά.

Δεν υπάρχουν σχόλια: