Τρίτη 21 Δεκεμβρίου 2010

Σε ευχαριστούμε Ακριβή μας Ζακλίν

Το περασμένο Σάββατο έφυγε από τη ζωή η ένθερμη ελληνίστρια Ζακλίν ντε Ρομιγί, όχι, όμως, από την σκέψη και τις καρδιές όλων εκείνων των Ελλήνων, που πορεύτηκαν πλάι-πλάι στο συγγραφικό της έργο.
Ένα έργο γεμάτο από τον θαυμασμό της για την αρχαία ελληνική γραμματεία και την απέραντη λατρεία της για την ελληνική γλώσσα.
«Όλος ο κόσμος πρέπει να μάθει να μιλάει ελληνικά. Η ελληνική γλώσσα μας βοηθάει κατ’ αρχήν να καταλάβουμε τη δική μας γλώσσα», έλεγε.
Μέχρι το τέλος της ζωής της, τυφλή, με πολύ κακή ακοή και διακυμάνσεις στη μνήμη της, όπως ομολογούσε η ίδια, προσπαθούσε να μεταλαμπαδεύσει στο σύγχρονο άνθρωπο, τη δύναμη, το φως, την πίστη και την ελπίδα που αντλούσε από τους αρχαίους Έλληνες συγγραφείς.
Κλείνοντας αυτό το μικρό αφιέρωμα στη μεγάλη φίλη της χώρας μας, μεταφέρω ένα απόσπασμα από το βιβλίο της:
Το ανθρώπινο μεγαλείο στον αιώνα του Περικλή», με τις τελευταίες παρακαταθήκες της , που ανοίγουν μια μικρή χαραμάδα στο φως, που τόσο πολύ το έχουμε ανάγκη στους σκοτεινούς καιρούς που ζούμε.
Η μετάφραση είναι της κ. Ανθής Ξενάκη κι εκδόθηκε από τον εκδοτικό οίκο
ΩΚΕΑΝΙΔΑτον Οκτώβριο του 2010.

«Πραγματικά είναι καιρός να το παραδεχτώ, έχω γεράσει πολύ, είμαι πάνω από ενενήντα πέντε ετών και έζησα κάτω από την επιρροή αυτών των Ελλήνων συγγραφέων για τουλάχιστον ογδόντα χρόνια, οπότε πρέπει να μιλήσω κι εγώ με τη σειρά μου, για εκείνη τη δύναμη και το φως, για εκείνη την πίστη και την ελπίδα που πάντοτε αντλούσα απ’ αυτούς. Κατάφερα να μεταδώσω την ομορφιά αυτών των κειμένων και, στο τέλος της ζωής μου, με συγκινεί το γεγονός ότι πολλοί από τους αλλοτινούς μαθητές μου, τόσα χρόνια μετά, τα θυμούνται και άντλησαν απ’ αυτά κάποιον ενθουσιασμό. Όμως πρέπει να πω επίσης ότι για εμένα είναι, φυσικά, οδυνηρό να βλέπω σήμερα ότι επικρατεί μια τάση να τα παραμελούν. Κάτι τέτοιο είναι ιδιαίτερα σοβαρό επειδή ζούμε σε μια ταραγμένη εποχή, μαρτυρική, οικονομικής κρίσης και – κατά συνέπεια – ηθικής κρίσης. Μου φαίνεται ότι καμία εποχή δεν είχε περισσότερη ανάγκη από την αρχαία ελληνική γραμματεία, από το ταλέντο που είχαν οι συγγραφείς να εκφράζουν εκείνες τις ιδέες, ώστε να μας προσφέρουν αυτό το παράδειγμα επιτυχίας και να μας συγκινούν με ποικίλους τρόπους με όλα τα θαυμαστά που αντιπροσωπεύει η ανθρώπινη ύπαρξη, σε πείσμα των δυσχερειών και των συμφορών. Δεν υπολογίζουμε συνήθως όλα αυτά που αποκομίζουμε από ηθικής απόψεως μέσω της επαφής με τούτα τα κείμενα, ούτε την ανανεωμένη πίστη που μας εμφυσούν. Αυτό ισχύει για όλα τα λογοτεχνικά έργα κι ετούτος ήταν ένας από τους ρόλους της λογοτεχνίας διαμέσου των αιώνων, εκτός ίσως από τον Μεσαίωνα, και εν πάση περιπτώσει εκτός από την τωρινή εποχή. Ένιωσα, λοιπόν, ότι ήταν ένα χρέος αναγνώρισης, έχοντας περάσει τη ζωή μου κάτω από την επιρροή αυτών των κειμένων, να κάνω μια ύστατη προσπάθεια να μιλήσω για τα θαύματά τους και να ευχηθώ, στη δική μας εποχή των εντάσεων, των αμφιβολιών και των απογοητεύσεων, να στραφούμε στη μελέτη της λογοτεχνίας και της γλώσσας, που δεν είναι ανώφελες τέχνες, ούτε αποβλέπουν μονάχα στην αισθητική απόλαυση, Κι ακόμη να πω ότι, για να προετοιμάσουμε τον αυριανό άνθρωπο, είναι πολύ πιο χρήσιμο από καθετί άλλο να του μάθουμε ν διαβάζει τα κείμενα, τα σπουδαία κείμενα, και να γνωρίζει καλά τις στιγμές της ανθρώπινης ιστορίας που τόνωσαν το ηθικό και ήταν όμορφες, όσο τα αγάλματα που τόσο θαύμαζαν οι δυο νέοι στην αρχή του βιβλίου.
Δυσκολεύτηκα να γράψω αυτό το βιβλίο: δεν βλέπω πια, η ακοή μου είναι πολύ κακή και η μνήμη μου έχει διακυμάνσεις, ωστόσο ήθελα να το κάνω ακριβώς επειδή έφτασα στο τέλος της ζωής μου και το μήνυμα αυτό μου φαίνεται πολύτιμο και σημαντικό περισσότερο από ποτέ. Δεν ξέρω αν θα εισακουσθώ, μπορεί από κάποιους, τουλάχιστον όμως θα έχω προσπαθήσει και είναι σαν να έγραψα την τελευταία μου λέξη για να πω ευχαριστώ.

Δεν υπάρχουν σχόλια: